Gemeenten verplicht beter voorbereid op hitte: nieuwe maatregelen vanaf 2025

Het demissionaire kabinet heeft deze week de langverwachte ‘Hitte aanpak 2025’ gepresenteerd. Hierin staat dat het aantal gemeentelijke hitteplannen in Nederland in de komende drie jaar moet verdubbelen. Ook komt er vanaf 2026 een landelijke ‘hittekracht’-schaal die aangeeft hoe zwaar een hittegolf voor een gebied is. De maatregel komt op tijd nu de zomers steeds warmer worden.

Meer bescherming voor kwetsbare groepen

Met de nieuwe plannen wil het kabinet gemeenten stimuleren om zich beter voor te bereiden op extreem warme periodes. Hittegolven brengen serieuze gezondheidsrisico’s met zich mee, vooral voor ouderen, jonge kinderen en mensen met een kwetsbare gezondheid. Momenteel hebben 90 van de 342 gemeenten een concreet hitteplan. In 2028 moeten dat er minstens 180 zijn.

Volgens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) kunnen hitteplannen onder andere zorgen voor voldoende schaduwplekken, waterpunten in de openbare ruimte en het tijdig waarschuwen van bewoners bij oplopende temperaturen.

Introductie van een ‘hittekracht’-schaal

Vanaf 2026 moeten gemeenten en andere instanties gaan werken met een nieuwe ‘hittekracht’-schaal. Deze schaal vergelijkbaar met de schaal van Beaufort voor wind geeft aan hoe ernstig een hitteperiode is, afhankelijk van temperatuur, luchtvochtigheid, duur van de hittegolf en stedelijke opwarming.

Volgens de initiatiefnemers moet deze schaal het makkelijker maken om snel en eenduidig maatregelen te nemen. Bij ‘hittekracht 4’ zouden bijvoorbeeld extra zorgteams worden ingezet en kunnen scholen worden geadviseerd om binnen te blijven.

Groene en koele steden

De plannen gaan verder dan alleen waarschuwingssystemen. In de nieuwe aanpak is er ook veel aandacht voor vergroening van de openbare ruimte. Gemeenten worden gestimuleerd om meer bomen te planten, geveltuinen toe te staan en verkoelende waterelementen aan te leggen. Ook het vervangen van tegels in versteende buurten is een belangrijk aandachtspunt.

Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat benadrukt dat vergroening niet alleen helpt tegen hitte, maar ook de wateropvang bij piekbuien verbetert: “We slaan hiermee twee vliegen in één klap.”

Relevantie voor inwoners en gemeenten

De verwachting is dat de zomers de komende jaren vaker te maken krijgen met langdurige hittegolven. Het KNMI voorspelt een verdubbeling van het aantal tropische dagen tegen 2030. Gemeenten zonder hitteplan lopen daardoor achter in hun voorbereiding op klimaatverandering.

Een woordvoerder van een grote gemeente zegt hierover: “Als we nu niet investeren in hittebestrijding, krijgen we straks te maken met overbelaste zorgdiensten, hittestress en verminderde leefbaarheid. Dit plan is hard nodig.”

Meer informatie

Voor een overzicht van gemeenten met een hitteplan en hoe burgers kunnen bijdragen aan verkoeling in hun wijk, kijk op: www.rijksoverheid.nl